Onlangs kreeg ik ………… (deel 2)

Onlangs kreeg ik onderstaand artikel aangereikt door onze ambassadeur Wouter Muller. Hij vond het een inspirerend artikel over ontwikkelingshulp op een manier waarin hij “Het geheim van Stichting Tileng” in meende te herkennen.

Stichting Tileng is ook gestart vanuit frustratie en teleurstelling over ontwikkelingswerk in de dusuns (woongemeenschappen) in de desa Tileng een van de huidige werkgebieden van de stichting.

Het inspirerende artikel, geschreven door Cris Zomerdijk van Holland Consulting Group (www.criszomerdijk.nl) en op 3 maart gepubliceerd op ManagementSite.nl, willen wij u niet onthouden. Herkent u hier ook het “Het geheim van Stichting Tileng” in? Laat het ons weten.

Vorige week plaatsten wij deel 1

Het artikel (deel 2)

Experimenteren en aansluiten bij potentieel

“We proberen aan te sluiten bij sterke punten die al aanwezig zijn.”

Zo kwamen vroedvrouwen uit het naastgelegen dorp om assistentie vragen over hoe de kinder- en moedersterfte te verlagen en om hun dokterspost te vervolmaken. Dit hadden hun mannen na 12 jaar bouwen maar niet voor elkaar gekregen. Gezamenlijk hebben we de dokterspost afgebouwd en binnenkort komen professionele vroedvrouwen uit Nederland cursussen geven. De trots van deze vrouwen is hierdoor gegroeid en één van hen is nu zelfs in de race voor burgemeester. En dan te bedenken dat een vrouwelijke burgemeester hier echt een unicum is. Haar voorbeeldrol is een inspiratiebron voor andere vrouwen.

Een ander voorbeeld is het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen. We zijn begonnen met het organiseren van een kindercircus om hun zelfvertrouwen, creativiteit en plezier te vergroten. Na een jaar blijken de deelnemende kinderen allemaal voorin de klas te zitten en de beste schoolresultaten te behalen. De oudsten zijn inmiddels naar de ‘secondary school’ gegaan en zijn daar zelf met een cursus gestart. Ze ervaren dat creativiteit en inzet leidt tot betere prestaties en meer plezier.

Stichting Tileng:scholarship project

Geef medewerkers verantwoordelijkheid

Het streven is om de Eco Lodge straks zo veel mogelijk door de ‘locals’ te laten runnen, zonder ons. We zijn constant bezig om hun talenten te (h)erkennen en verantwoordelijkheid en initiatief te stimuleren. Als je echter zelf nooit verder bent gekomen dan het naastgelegen dorp en het begrip ‘vakantie’ niet kent, kun je niet verwachten dat ze onze Westerse toeristen direct goed bedienen. We laten onze medewerkers daarom zelf een dag als gast in de lodge verblijven zodat ze ervaren hoe dat is. Daarnaast begint iedereen bij de schoonmaakploeg, daarna naar de keukenbrigade en tenslotte een aantal dagen bij de receptie. Na een paar weken bepalen we pas waar iemand het beste tot zijn recht komt. Bij tijdelijke ‘piekbelasting’ van het ene team wordt er bijgesprongen door een ander team. Zo helpt de wacht regelmatig bij het ontbijt en de schoonmakers staan aardappels te schillen in de keuken.

Stichting Tileng:Handboek implementatie van beleid op lokaal niveau

“Ik raad iedere organisatie aan om nieuwe medewerkers altijd eerst te laten meedraaien in het primaire proces om meer begrip en saamhorigheid te creëren als je daarna op een andere (ondersteunende) afdeling terecht komt.”

Verder hebben we een aantal praktische overlegmomenten om de boel hier draaiende te houden. Wekelijks heb ik met ieder team, van de schoonmaak tot de receptie, een overleg waarin de vraag centraal staat: wat gaat goed en wat kan beter? Ik laat hen dan zelf met oplossingen komen. Je vergroot hiermee op een simpele wijze het eigenaarschap. Zo merkten de receptiemedewerkers dat gasten voor vragen nog vaak naar ons toekwamen in plaats van naar de (lokale) manager. Doordat wij nu niet meer zichtbaar zijn achter de receptie, maar verplaatst zijn naar een minder zichtbaar kantoor, gaan gasten direct naar de manager toe.

Stichting Tileng:hier maken de mensen het verschil

“Het is fantastisch om te zien wat er ontstaat als je durft los te laten en mensen ruimte geeft. Verder roep ik regelmatig dat wij een keer dood gaan en dat ze het dan zelf moeten dragen.”

Ook dat voorkomt het afschuiven van problemen en vergroot het eigenaarschap. Wellicht ook een mooie ‘mindset’ voor de managers in Nederland!

Stichting Tileng:los laten

Blijf denken in mogelijkheden

Je wordt hier constant uitgedaagd om inventief te zijn. Zo bleek dat veel van onze medewerkers een dag na uitbetaling van hun salaris alweer blut waren. De hele familie profiteert hier namelijk mee. En de families zijn groot. Nu hebben we een eigen ‘bank’ gecreëerd waar medewerkers een deel van hun salaris kunnen bewaren tot later in de maand. Ook werken we met computers en een iPad die het gedoe met briefjes, lijsten en werkuren heeft vervangen. Het was verrassend om te zien dat zelfs de (bijna) ongeletterden al snel met de iPad overweg konden en het geeft op managementniveau goed inzicht in het wel en wee van de lodge.

Ook is het erg lastig om samen met de lokale (corrupte) instanties structureel onderwijs en zorgvraagstukken aan te pakken. Politiek is hier namelijk business. Waar je in Nederland om geld te verdienen het bedrijfsleven in stapt, ga je in Afrika de politiek in. En met Justitie en Politie als meest corrupte instanties, hoef je daar dus niet veel van te verwachten.

Wat we nu doen is vraagstukken lokaal en van onderaf oplossen. Zo verbeteren we gezondheid niet via zorgprogramma’s vanuit de overheid maar door bijvoorbeeld met de lokale bevolking drinkwaterputten aan te leggen die het aantal tyfus gevallen drastisch heeft teruggebracht. En het volgende project is koken op efficiënte houtkachels die het houtverbruik (en dus de ontbossing) en de geproduceerde rook drastisch moeten beperken. Veel huizen staan hier zwart van de rook en veel vrouwen en kleine kinderen ademen dit dagelijks in, wat zorgt voor longproblemen op nummer 1 van veel voorkomende ziektes.

Als Google hier in het afgelegen gebied straks wifi-ballonnen in de atmosfeer loslaat (Google ‘Loon Project’) voor een krachtige internetverbinding, voorzie ik weer nieuwe mogelijkheden!

Lange-termijn commitment

Na zo’n 6 jaar zijn we best trots op de toegenomen bedrijvigheid en ondernemerschap in deze regio. Er is hier een ‘middenstand’ ontstaan en een actieve dorpsgemeenschap die zelf initiatieven ontplooit. Met een klein beetje effort kun je hier een enorme impact veroorzaken. Niet door snel iets veranderen of het geld over de balk gooien, maar door een wederzijds commitment en langjarig te blijven ontwikkelen.

Ook managers in Nederland zou ik als tip willen meegeven om meer in oplossingen te denken dan in onmogelijkheden. En degenen die zijn ideeën en kennis wil delen of van een sabbatical in Tanzania wil genieten, zijn van harte welkom om hier een bijdrage te leveren….

Stichting Tileng:Beleidsplan 2014 – 2015

Drie leerinzichten voor de manager

1. Veranderen vanuit trots: interessant in de aanpak van Herman en Marion is dat zij niet werken met ‘blauwdrukken’ maar veranderen vanuit experimenteren, dialoog en nieuwsgierigheid. Het veranderproces volgt geen geplande structuren. Het pad ontstaat door erop te lopen en de ontwikkeling komt voort vanuit energie en intrinsieke motivatie. Al doende leert men van elkaar en als initiatieven moeizaam verlopen dan wordt er niet direct ingegrepen door Herman en Marion, maar samen gekeken waar kansen voor verbetering liggen.
2. Werken vanuit de bedoeling: in een omgeving waar de ‘systeemwereld’ allang niet meer ondersteunend is aan de ‘leefwereld’ ontstaan plekken waar individuen zelf het heft in handen nemen. Het aansluiten en ondersteunen van deze bronnen van vernieuwing is de belangrijkste taak van de ‘leiders’. Alle activiteiten ontstaan van onderaf, door te observeren wat de lokale gemeenschap nodig heeft en hen te vragen zelf met voorstellen te komen. Dit start bij het inleven en begrijpen van de lokale cultuur. Begrippen als ‘corruptie’ en ‘diefstal’ komen in een ander licht te staan als je snapt waarom dit gebeurt. De leiding is ‘slechts’ de facilitator, stimuleert zelforganisatie en biedt waar nodig een klankbord, een klein zetje in de goede richting of een paar kritische vragen om de ander op weg te helpen.
3. Helpen met de handen op de rug: in het kader van onze landelijke discussies over eigen kracht, zelfredzaamheid en participatiemaatschappij is het interessant om te zien wat er ontstaat als je durft los te laten. Hulp maakt mensen lui en vermindert de eigen verantwoordelijkheid. Herman en Marion hebben er juist voor gekozen om te helpen met de handen op de rug. Een andere ‘mindset’ waarbij de regie zoveel mogelijk bij de lokale bevolking blijft liggen. Of zoals Jan Rotmans het stelt, het gaat niet om zorgen voor, maar zorgen dat…