Tag: neveneffecten

Onlangs kreeg ik onderstaand artikel aangereikt door onze ambassadeur Wouter Muller. Hij vond het een inspirerend artikel over ontwikkelingshulp op een manier waarin hij “Het geheim van Stichting Tileng” in meende te herkennen.

Stichting Tileng is ook gestart vanuit frustratie en teleurstelling over ontwikkelingswerk in de dusuns (woongemeenschappen) in de desa Tileng, een van de huidige werkgebieden van de stichting.

Het inspirerende artikel, geschreven door Cris Zomerdijk van Holland Consulting Group (www.criszomerdijk.nl) en op 3 maart gepubliceerd op ManagementSite.nl, willen wij u niet onthouden. Herkent u hier ook het “Het geheim van Stichting Tileng” in? Laat het ons weten.

Het artikel

“Slechts 5 tot 15 procent van ontwikkelingsgelden komt uiteindelijk op de juiste plek terecht.”

Dat kan en moet anders. Helpen met de handen op de rug. Oftewel, ondernemerschap en eigen initiatief stimuleren om duurzame resultaten te bereiken. Hoe realiseer je dit in een afgelegen berggebied in Tanzania waar de bevolking van minder dan 1 dollar per dag moet rondkomen? Hoe bereik je meer toegevoegde waarde met ontwikkelingsinitiatieven en hoe ga je om met taaie patronen? Ik vroeg het Herman en Marion, sociale ondernemers en eigenaren van MamboViewpoint Eco Lodge. Zes jaar geleden gestart vanuit frustratie en teleurstelling uit eerdere ontwikkelingsprojecten, besloten zij dat het beter en anders kon. Gezien de hedendaagse roep om eigen kracht, ondernemerschap en verandering, een interessante casus ook voor managers in Nederland.

Ontwikkelingswerk is big business

“Hulp bieden maakt mensen afhankelijk.”

Van ongebruikte viskotters, tot kapotte waterpompen en ongebruikte scholen. Herman en Marion hebben het tijdens eerder ontwikkelingswerk allemaal voorbij zien komen, evenals de ongewenste neveneffecten en dure overhead van veel ontwikkelingsprojecten.

“Ontwikkelingswerk is een business geworden; de ziel is eruit.”

Veel projecten zijn vooral vanuit de ‘donors’ gericht: snel ‘succes’ en mooie plaatjes. Als de hulporganisaties weg zijn stort het weer net zo hard in, bijvoorbeeld omdat er dan wel een school gebouwd is maar vergeten is om leraren te organiseren. De goede doelen zijn een industrie verworden die zichzelf in stand houdt. Als het effectief zou gebeuren, drogen de oneindige stroom giften op en raken de ontwikkelingswerkers hun baan kwijt. Zo hebben de goede bedoelingen vele landen afhankelijk gemaakt van externe hulp en wordt het in deze ontwikkelingslanden vooral gezien als goede mogelijkheid om er persoonlijk beter van te worden. In ‘donor darling’ Tanzania is maar liefst 40% van het nationaal inkomen afkomstig van donorgelden.

Ontwikkeling komt van onderaf

In onze filosofie ontstaat echte ontwikkeling alleen als je mensen voedt met ideeën, kennis en informatie en niet met geld. Een klein duwtje is vaak genoeg om successen te realiseren.

“Schaf de ontwikkelingshulp af en stimuleer bedrijvigheid en vooral trots van de lokale bevolking.”

Het hart van ons project bestaat uit een eco lodge met ruimte voor zo’n 32 toeristen, gerund door lokale mensen. De lodge vormt de plek waar ‘locals’ toeristen ontmoeten. Waar ideeën ontstaan en waar vrijwilligers en toeristen verblijven om hun steentje bij te dragen via de aanverwante stichtingen MamboSteunPunt en Jamiisawa. De lodge is hiermee geen doel op zich maar een vliegwiel voor ontwikkeling. Zo kan hier een expert uit bijvoorbeeld Nederland praten met een lokale boer en direct ideeën uitwisselen over hoe hij zijn melkproductie kan vergroten.

“Ik gun iedere organisatie een ontmoetingsplek waar vanuit spontane ontmoetingen, inspiratie en enthousiasme ontstaat.”

De lodge is tot stand gekomen door de hulp van in totaal 1.000 lokale mensen die in kleine shifts 1,5 jaar hebben gewerkt aan de bouw van de lodge. Naast verspreiding van inkomen voor een grote gemeenschap leidde dit ook tot het versterken van skills en eigenwaarde. Bovendien gaf het Herman en Marion de gelegenheid de meest initiatiefrijke personen te selecteren om MamboViewpoint Eco Lodge te runnen. Een prachtige selectie ‘aan de poort’ en tegelijkertijd stimulans en draagvlak in het dorp.

Gedurende de bouwperiode was een ieder welkom om vragen te stellen en ideeën uit te wisselen. Te beginnen met iedere morgen een ‘morning prayer’. Tijdens deze dagopening krijgt een ieder de gelegenheid om actuele vragen of problemen te delen en worden direct oplossingen aangedragen.

De lodge zorgt nu voor continuïteit en diepgaande kennis van de kansen en valkuilen in dit gebied. Er kan tijdig bijgestuurd worden en initiatieven worden direct ingebed in de lokale gemeenschap. Dit in tegenstelling tot veel traditionele ontwikkelprojecten die na afronding een stille dood sterven.

Werken vanuit de bedoeling

“Veel projecten worden geïnitieerd vanuit een Westerse ‘mindset’ en achter een bureau ver weg van de plek waar de ontwikkeling dient plaats te vinden.”

Als je aansluit bij de praktische kennis en behoefte van de lokale mensen en deze verbetert, bereik je veel meer. Zo heeft een vrijwilliger de vrouwen hier in de gemeenschap geleerd hoe zij van melk, kaas en yoghurt kunnen maken. Hun inkomsten én hun trots is daarmee gegroeid. Een jongen uit het dorp heeft hier in de lodge geholpen met het aanleggen van lampen op zonne-energie. Hij heeft nu een bloeiende handel opgebouwd voor de lokale bevolking in de omringende dorpen. Weer een ander heeft een business opgebouwd met het maken van daken van palmbladeren (Makuti), wat hij geleerd heeft bij de bouw van de lodge.

Het mooie is dat wij als eigenaren van de Eco Lodge dagelijks worden geconfronteerd met dezelfde problemen als de lokale bevolking. Hierdoor trekken we gezamenlijk op bij uitdagingen en hebben we een groot potentieel om huidige en toekomstige vraagstukken aan te pakken. Managers in Nederland kan ik van harte aanbevelen om vaker af te dalen naar de échte leefwereld om daar je bijdragen te leveren.”

Een corrupt systeem doorbreken

De corruptie zit hier in alle lagen van de samenleving en dit systeem is te hardnekkig om te veranderen. Zo is het lokale bestuur totaal verlamd doordat al het geld wat er binnenkomt verdwijnt in de zakken van de burgemeester en zijn vrienden. Er blijft zogenaamd niets meer over voor bijvoorbeeld schoolboeken of betere wegen. Op kleine, lokale schaal is daar nog wel enige invloed op uit te oefenen. Het dorpsbestuur geven we nu bijvoorbeeld geen geld meer, maar laten we zelf een lijst maken van prioriteiten en projecten. Arbeid en materialen worden vervolgens vergoed op basis van werkelijke bestedingen, we betalen rechtstreeks aan de ‘shopkeepers’ en de werkers. Tevens houden we een oogje in het zeil bij de voortgang. Bij de projecten zoals de bouw van vier nieuwe bruggen twee jaar geleden moeten lokale mensen ook altijd een eigen bijdrage leveren en voelen zich daardoor ook mede-eigenaar.

Volgende week deel 2.